Een Spaanse toerist heeft onbedoeld een internationale wijnzwendel aan het licht gebracht tijdens een reis in Azië, waarbij frauduleuze Rioja-wijnen op grote schaal werden verhandeld.
Wat begon als een onschuldige aankoop van een fles wijn in Vietnam, groeide uit tot een onderzoek dat de Spaanse en internationale autoriteiten op het spoor zette van een crimineel netwerk. Deze zaak, die begin 2025 werd gemeld, legt de kwetsbaarheid van de prestigieuze Rioja-benaming bloot en roept vragen op over de bescherming van deze Spaanse wijntraditie.
De ontdekking begon toen de toerist, wiens identiteit niet is vrijgegeven, een fles wijn kocht die werd aangeprezen als een authentieke Rioja, een wijnsoort uit Noord-Spanje met de streng gecontroleerde Denominación de Origen Calificada (DOCa)-status. Bij het proeven merkte hij dat de smaak en kwaliteit niet overeenkwamen met wat hij gewend was van Rioja-wijnen. Nieuwsgierig geworden onderzocht hij de fles verder en ontdekte dat het etiket niet voldeed aan de officiële normen. Hij meldde zijn vondst bij de Spaanse autoriteiten, wat het startschot vormde voor “Operation Epígrafe”.
De Guardia Civil, in samenwerking met Europol, Interpol en Vietnamese instanties, ontmantelde vervolgens een netwerk dat duizenden liters wijn illegaal als Rioja exporteerde naar Azië. Drie bedrijven uit de Comunidad Valenciana en een bodega in Álava bleken betrokken. Zeven Spaanse verdachten, tussen de 35 en 65 jaar oud, werden gearresteerd op verdenking van onder meer oplichting, documentvervalsing en lidmaatschap van een criminele organisatie. In Vietnam werd de wijn overgegoten in andere flessen en voorzien van valse etiketten, terwijl in China een vergelijkbare fraude werd ontdekt.
Onderzoekers identificeerden 17 misleidende merken, waaronder de bekende merken Alta Rioja, Beronica, Luxiumwine, 1910 en 1/One, die nauw leken op echte Rioja-labels, waardoor ze moeilijk te onderscheiden waren voor consumenten. De totale hoeveelheid namaakwijn die naar China werd geëxporteerd, bereikte 24.000 liter, wat overeenkomt met ongeveer 32.000 flessen van 0,75 liter wijn.
De zaak onderstreept de groeiende problematiek van wijnfraude in een geglobaliseerde markt. Rioja, wereldberoemd om zijn kwaliteit, is een aantrekkelijk doelwit voor oplichters. Hoewel de verdachten op vrije voeten zijn in afwachting van hun proces, hopen autoriteiten dat deze operatie een waarschuwing is voor de sector. Voor de Spaanse toerist begon het met een slokje wijn; voor de wijnwereld is het een wake-upcall.